Zadanie jest realizowane dzięki współfinansowaniu przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, kierunek pomocy „Zapewnienie osobom niepełnosprawnym dostępu do informacji”
Termin realizacji: 01.01.2022 – 31.12.2022
Opis i cel projektu
Celem projektu jest udostępnienie polskim naukowcom, rehabilitantom i niepełnosprawnym najbardziej aktualnych informacji w dziedzinie orientacji przestrzennej i dostępności poprzez wydanie w języku polskim 2-tomowego kompendium wiedzy „Foundations of Orientation and Mobility” (czarnodruk w nakładzie 250 egz. 2-tomowej książki oraz ebook), które ma decydujące znaczenie dla nowoczesnej rehabilitacji niewidomych i słabowidzących, ich emancypacji i integracji, w okresie I-XII 2022.
Na rzecz osób niewidomych i słabowidzących pracuje szerokie grono naukowców, rehabilitantów, nauczycieli, szkoleniowców, tyflopedagogów, doradców. Niestety na polskim rynku wydawniczym brakuje nowoczesnych podręczników czy kompleksowych kompendiów wiedzy, opracowanych przez wybitnych ekspertów z całego świata, które mogłyby służyć uzupełnieniu i zaktualizowaniu wiedzy polskich specjalistów. Przygotowując się do międzynarodowej konferencji International Mobility Conference (IMC), której Polska po raz pierwszy w historii będzie gospodarzem, a Fundacja Szansa dla Niewidomych organizatorem, postanowiliśmy udostępnić w języku polskim „Foundations of Orientation and Mobility”. Książka została wydana w USA, liczy dwa tomy i jest jedynym takim kompendium, stanowiącym zbiór wszystkich, najistotniejszych i najbardziej aktualnych informacji w dziedzinie orientacji przestrzennej i dostępności dla osób z dysfunkcją wzroku.
„Foundations of Orientation and Mobility” to swoista biblia dla tych, którzy zajmują się dziedziną orientacji przestrzennej osób niewidomych i słabowidzących, zarówno w kontekście teoretycznym, jak i praktycznym. Publikacja została wydana przez American Printing House for the Blind. Wydanie trzecie, które chcemy przetłumaczyć i opublikować, rozszerzone i wzbogacone o wiele treści, składa się z dwóch tomów.
Pierwszy w wersji oryginalnej zatytułowany „History and Theory” zawiera podstawową wiedzę z zakresu orientacji przestrzennej, w tym informacje o: percepcji, orientacji, słabym widzeniu, aspektach społeczno-psychologicznych. Znajdujemy tam także teorię nauczania w tej dziedzinie i rozdziały poświęcone najnowszej technologii wspomagającej (asystującej), pomocy psów przewodników, wszelkim urządzeniom pomagającym w orientacji przestrzennej i dostępności otoczenia. W sekcji dotyczącej profesjonalnych aspektów orientacji przestrzennej można znaleźć omówienie takich zagadnień jak:
- międzynarodowa historia tej dziedziny,
- planowanie programów nauczania,
- informacje nt. badań naukowych, ich wyników i przyszłych perspektyw.
Pierwszy tom dzieła ma 720 stron w języku angielskim.
Drugi tom publikacji nosi tytuł „Instructional Strategies and Practical Applications”. Tutaj znajdują się szczegółowe informacje dot. roli innych zmysłów w orientacji przestrzennej, nauczania wśród różnych grup wiekowych, a także różnych poziomów sprawności. Poruszono w nim także temat technologii i nowoczesnych rozwiązań. Drugi tom„Foundations of Orientation and Mobility” liczy 854 strony w języku angielskim.
Autorami dzieła są świetni specjaliści z tej dziedziny: Bruce B. Blasch, Richard L. Welsh, WilliamR. Wiener. Warto podkreślić, że są oni związani z International Mobility Conference, z którą nasza Fundacja w maju 2023 roku będzie organizować wspomnianą konferencję IMC. Wydamy to dzieło w języku polskim, w wersji czarnodrukowej i w formie e-booka. Wydrukujemy 250 egzemplarzy 2-tomowej książki w czarnodruku i udostępnimy online e-book, aby mogli z niego korzystać wszyscy zainteresowani efektywną rehabilitacją osób z niepełnosprawnością wzroku. Kompendium udostępnimy szkołom, ośrodkom szkolno-wychowawczym, uczelniom, organizacjom działającym dla OzN, rehabilitantom, jak również bibliotekom, co spowoduje, że każdy egzemplarz dotrze do szerokiego grona odbiorców i będą mogły z niego korzystać liczne osoby. E-book ułatwi dostęp do książki. W ramach zadania zorganizujemy konferencję z udziałem twórców dzieła i naukowców. Zaprosimy na nią 50 gości, specjalistów w tej dziedzinie.
Odbiorcami publikacji będą:
- odbiorcy książki w wersji drukowanej,
- odbiorcy, którzy skorzystają z wersji internetowej – e-booka.
Wśród nich będą:
- instruktorzy orientacji przestrzennej oraz osoby pragnące zdobyć i uzupełnić wiedzę w tej dziedzinie;
- szkoły i ośrodki, w których uczą się niewidomi lub słabowidzący uczniowie oraz pracuje kadra zaangażowana w proces edukacji osób z dysfunkcją wzroku;
- szerokie grono pedagogów, terapeutów, edukatorów, nauczycieli, m.in. pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz ośrodków szkolno-wychowawczych, szkół, uczelni;
- uniwersytety kształcące przyszłych tyflopedagogów i zrzeszające naukowców i wykładowców w danej dziedzinie;
- studenci pedagogiki, pedagogiki specjalnej, tyflopedagogiki;
- pracownicy organizacji OPP, działających w naszym środowisku;
- naukowcy, rehabilitanci, szkoleniowcy, specjaliści, eksperci ds. dostępności;
- pełnomocnicy ds. osób z niepełnosprawnościami;
- niewidomi i słabowidzący, nasi beneficjenci w różnych projektach rehabilitacyjnych;
- zainteresowani przedstawiciele mediów, dziennikarze,
- autorzy prac naukowych i popularnonaukowych w danej dziedzinie;
- osoby zainteresowane rehabilitacją osób z dysfunkcją wzroku oraz ci, którzy mają kontakt z niewidomymi i wykorzystują m.in. techniki edukacyjno-rehabilitacyjne dedykowane osobom z dysfunkcją wzroku;
- osoby zainteresowane działalnością na rzecz osób z niepełnosprawnością;
- osoby zainteresowane publikacją przybliżającą zagadnienia orientacji przestrzennej, mobilności, dostępności;
- rodziny i bliscy osób z dysfunkcją wzroku;
- biblioteki (miejskie, szkolne, uniwersyteckie).
Harmonogram realizacji
1. Działania organizacyjne związane z przygotowaniem książki do tłumaczenia – I-III 2022
2. Praca Komitetu Wydawniczego – II-XII 2022
3. Nadzór merytoryczny nad przygotowaniem i wydaniem publikacji – II-XI 2022
4. Działania promocyjno-informacyjne – III-XII 2022
5. Tłumaczenie na język polski, korekta pierwsza i druga, skład, opracowanie graficzne, wydanie książki w druku – III-IX 2022
6. Przygotowanie i udostępnienie e-booka – IX-X 2022
7. Konferencja merytoryczna związana z premierą publikacji – IX-XII 2022
8. Kolportaż, dystrybucja publikacji – IX-XII 2022
9. Audyt zewnętrzny projektu, rozliczenie i sprawozdanie projektu – XII 2022





Zapraszamy do zapoznania się z informacjami na temat publikacji
Dlaczego powstało tłumaczenie?
Przetłumaczenie i wydanie omawianego kompendium będzie miało znaczenie porównywalne do wydania encyklopedii, albo innych wielkich dzieł spisujących wiedzę w danej dziedzinie. Wpłynie na poziom nauczania orientacji przestrzennej niewidomych i słabowidzących oraz na poziom udostępniania obiektów wraz z ich otoczeniem. Wydanie kompendium w języku polskim niweluje barierę językową w dostępie do specjalistycznej wiedzy dot. rehabilitacji, sprzyja zwiększeniu kompetencji kadry nauczycielskiej oraz ekspertów w dziedzinie orientacji przestrzennej, którzy nie posługują się językiem angielskim, a także jest istotnym elementem w kształceniu nowych osób pragnących pracować z niewidomymi i słabowidzącymi. Zgłaszano niejednokrotnie problemy z dostępnością czy możliwością zakupienia publikacji od dystrybutorów zagranicznych, stąd decyzja o wydaniu i udostępnieniu jej w języku polskim.
Nad tłumaczeniem pracowali m.in.:
Wojciech Maj – ukończył Filologię Angielską na Uniwersytecie Śląskim, W 1983 r. został zaprzysiężony na Tłumacza Przysięgłego Języka Angielskiego (TP/1236/06). Przetłumaczył wiele programów do rozpoznawania druku, w tym pierwsze programy mobilne do rozpoznawania druku z pomocą telefonu komórkowego. Jest w gronie założycieli trzech działających w Polsce fundacji, zajmujących się sprawami osób niewidomych, w tym Regionalnej Fundacji Pomocy Niewidomym w Chorzowie i Fundacji na Rzecz Niewidomych i Słabowidzących „VEGA” w Kielcach. Jako konsultant uczestniczył w licznych działaniach Biura Pełnomocnika Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego ds. Osób Niepełnosprawnych. Jest inicjatorem różnorodnych działań w dziedzinie udostępniania dóbr kultury osobom z niepełnosprawnością wzroku.
Eryk Zieliński – tłumacz języka angielskiego z ponad 30-letnimstażem. Historia edukacji: Prywatna brytyjska szkoła podstawowa w Kenii; Liceu mim. Mikołaja Kopernika w Warszawie; Wydział Nauk Ekonomicznych UW – Teoria ekonomii. Posiada ponad 30-letnie doświadczenie w tłumaczeniach pisemnych.
Milena Rot – Ukończyła studia licencjackie na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach w zakresie filologii angielskiej o specjalności: translatoryka z językoznawstwem. Studia magisterskie kontynuowała na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II na tym samym kierunku. Następnie podjęła dalszą naukę na studiach podyplomowych z tłumaczeń konferencyjnych na Uniwersytecie SWPS, które ukończyła w roku 2019 z wynikiem bardzo dobrym. W Fundacji jest kierownikiem działu zagranicznego. Od kilku lat zaangażowana w przygotowania i rozwój Konferencji REHAFOR THE BLIND IN POLAND.
Korekta językowo-tłumaczeniowa:
Rafał Nowak
Korekta językowa:
Joanna Kalbarczyk
Nadzór merytoryczny nad przygotowaniem i wydaniem publikacji:
Marlena Kilian
Opracowanie przedmowy do wydania polskiego:
Marek Kalbarczyk
Spis treści
TOM 1
Część pierwsza: Systemy ludzkie
ROZDZIAŁ 1 Postrzeganie do ruchu i ruch do postrzegania: kontrola lokomocji przez uczniów z utratą wzroku
David A. Guth, John J. Rieser i Daniel H. Ashmead
ROZDZIAŁ 2 Ustanawianie i utrzymywanie orientacji dla mobilności
Richard G. Long i Nicholas A. Giudice
ROZDZIAŁ 3 Słabowzroczność a orientacja i mobilność
Duane R. Geruschat i Audrey J. Smith
ROZDZIAŁ 4 Słuch dla uczniów z utratą wzroku
Gary D. Lawson i William R. Wiener
ROZDZIAŁ 5 Kinezjologia i funkcjonowanie sensomotoryczne dla uczniów z utratą wzroku
Sandra Rosen
ROZDZIAŁ 6 Psychospołeczne wymiary orientacji i mobilności
Richard L. Welsh
ROZDZIAŁ 7 Teorie uczenia się i metodologie nauczania dla orientacji i mobilności
William H. Jacobson i Robert H. Bradley
Część druga: Systemy mobilności i adaptacje
ROZDZIAŁ 8 Technologia adaptacyjna dla orientacji i mobilności
Daniel L. Smith i William M. Penrod
ROZDZIAŁ 9 Psy przewodnicy dla orientacji i mobilności
Lukas Franck, Rodney Haneline, Alan Brooks i Robert Whitstock
ROZDZIAŁ 10 Pomoce orientacyjne dla uczniów z utratą wzroku
Billie Louise Bentzen i James Robert Marston
ROZDZIAŁ 11 Środowiskowe ułatwienia dostępu dla uczniów z utratą wzroku
Janet M. Barlow, Billie Louise Bentzen i Lukas Franck
Część trzecia: Zawód Orientacja i Mobilność oraz jego rozwój
ROZDZIAŁ 12 Administracja, ocena i planowanie programów dla usług orientacji i mobilności
Michael J. Bina, Brenda J. Naimy, Diane L. Fazzi i Robert J. Crouse
ROZDZIAŁ 13 Pomysłodawcy szkolenia orientacji i mobilności
C. Warren Bledsoe
ROZDZIAŁ 14 Historia i rozwój zawodu orientacja i mobilność
William R. Wiener i Eileen Siffermann
ROZDZIAŁ 15 Rozwój zawodu orientacja i mobilność na świecie
Nurit Neustadt-Noy i Steven J. Lagrow
ROZDZIAŁ 16 Badania naukowe a specjalista orientacji i mobilności
Robert S. Wall Emerson i William R. De l’Aune
TOM 2
Część Pierwsza: Wykorzystanie zmysłów a funkcjonowanie psychospołeczne
ROZDZIAŁ1: Doskonalenie percepcji dla celów orientacji przestrzennej i poruszania się
Stephen J. Lagrow
ROZDZIAŁ 2: Doskonalenie orientacji osób z niepełnosprawnością wzroku
Laura Bozman i Robert mcculley
ROZDZIAŁ 3: Doskonalenie używania słabowidzenia do celów orientacji i poruszania się
Duane R. Geruschat i Audrey J. Smith
ROZDZIAŁ 4: Doskonalenie używania słuchu do celów orientacji i poruszania się
Gary D. Lawson i William R. Wiener
ROZDZIAŁ 5: Doskonalenie funkcjonowania sensomotorycznego do celów orientacji i mobilności
Sandra Rosen
ROZDZIAŁ 6: Doskonalenie funkcjonowania psychospołecznego do celów orientacji przestrzennej i samodzielnego poruszania się
Richard L. Welsh
Część Druga: Szkolenie dostosowane do wieku klienta
ROZDZIAŁ 7: Uczenie orientacji przestrzennej i mobilności w okresie wczesnego dzieciństwa
Annette C. Skellenger i Wendy K. Sapp
ROZDZIAŁ 8: Uczenie orientacji przestrzennej i mobilności dzieci w wieku szkolnym
Diane L. Fazzi i Brenda J. Naimy
ROZDZIAŁ 9: Uczenie orientacji przestrzennej i mobilności dorosłych
Richard L. Welsh
ROZDZIAŁ 10: Nauczanie orientacji i mobilności dla osób starszych
Nora Griffin-Shirley i Richard L. Welsh
Część trzecia: Adapted Tools and Complex Environments.
ROZDZIAŁ 11: Nauczanie wykorzystania pomocy orientacyjnych w orientacji przestrzennej i poruszaniu się
Billie Louise Bentzen i James Robert Marston
ROZDZIAŁ 12: Nauczanie podróżowania na złożonych skrzyżowaniach
Janet M. Barlow, Billie Louise Bentzen, Dona Sauerburger i Lukas Franck
ROZDZIAŁ 13: Nauczanie wykorzystania systemów transportowych w orientacji i poruszaniu się
Bonnie Dodson-Burk, Laura Park-Leach i Linda Myers
ROZDZIAŁ 14: Nauczanie korzystania z elektronicznych urządzeń wspomagających podróżowanie i elektronicznych urządzeń wspomagających orientację
William M. Penrod, Daniel L. Smith, Rodney Haneline i Michael P. Corbett
ROZDZIAŁ 15: Nauczanie orientacji i mobilności w niekorzystnych warunkach pogodowych
Julie-Anne Couturier i Agathe Ratelle
ROZDZIAŁ 16: Pies przewodnik i specjalista O&M
Lukas Franck, Rodney Haneline, i Alan Brooks
CZĘŚĆ CZWARTA: Orientacja i mobilność a różne niepełnosprawności
ROZDZIAŁ 17: Nauczanie orientacji i poruszania się uczniów z ubytkiem wzroku i słuchu
Dennis Lolli, Dona Sauerburger i Eugene A. Bourquin
ROZDZIAŁ 18: Nauczanie orientacji i mobilności uczniów z dysfunkcjami wzrokowymi, fizycznymi i zdrowotnymi
Sandra Rosen i James S. Crawford
ROZDZIAŁ 19: Nauczanie orientacji i poruszania się uczniów z dysfunkcjami poznawczymi i ubytkiem wzroku
Grace Ambrose-Zaken, Colleen Rae Calhoon i James R. Keim
Rozdział 20: Nauczanie orientacji i poruszania się uczniów z korowymi zaburzeniami widzenia
Krystyna Roman-Lantzy
ROZDZIAŁ 21: Instruktaż podróżowania dla osób z niepełnosprawnościami innymi niż wzrokowe
Bruce B. Blasch, William R. Wiener, Patricia J. Voorhees, Barbara Minick i Jay Furlong
Nad projektem i publikacją czuwają:
Malwina Wysocka-Dziuba – Prezes Zarządu FSN. Absolwentka studiów magisterskich w SGH, studiów
podyplomowych „Zarządzanie i ewaluacja projektów współfinansowanych z UE” (Wydz. Zarządzania UW) oraz „Akademia Ewaluacji Programów Rozwoju Społeczno-Gospodarczego” (EUROREG UW). Doświadczona koordynatorka i realizatorka projektów badawczych, szkoleniowych, społecznych, wydawniczych i innych (m.in. zgodnie z metodologią PRINCE2). Od kilku lat z powodzeniem współpracuje z MKiDN w zakresie realizacji i rozliczania projektów wydawniczych. Odznaczona Brązowym Krzyżem Zasługi za pracę na rzecz osób z niepełnosprawnością wzroku.
Marek Kalbarczyk – Przewodniczący Rady Fundatorów FSN, Założyciel FSN, absolwent Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW, prekursor tyfloinformatyki na polskim rynku, twórca pierwszego w kraju syntezatora mowy dla niewidomych, jeden z inicjatorów procesu emancypacji środowiska niewidomych, autor poradników, książek beletrystycznych (52 autorskich tytułów), inicjator inicjatywy wykorzystywania technologii, muzyki, literatury i krajoznawstwa dla realizacji nowoczesnej rehabilitacji niewidomych. Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.
Wybrane fragmenty
W dziedzinie orientacji przestrzennej i mobilności {ang. Orientation and Mobility (O&M)}, w przypadku osób niewidomych lub słabowidzących, termin orientacja został zdefiniowany jako „znajomość odległości i kierunku względem rzeczy obserwowanych lub zapamiętywanych w otoczeniu oraz śledzenie tych relacji przestrzennych podczas ich zmiany w czasie poruszania się” (Blasch, Wiener, & Welsh, 1997, s. 750). Pick (1987) definiuje orientację jako „wiedzę, gdzie obiekty znajdują się w stosunku do siebie nawzajem i w stosunku do nas samych” (Pick, 1987a, s. 80). Mając konkretne definicje w obszarze orientacji i mobilności, wiemy, iż pojęcie to jest powszechnym terminem używanym na różne sposoby.
Richard G. Long I Nicholas A. Giudice
ROZDZIAŁ 2 Ustanawianie i utrzymywanie orientacji dla mobilności
Mapy są odpowiednie dla wielu uczniów lub klientów i w wielu sytuacjach edukacyjnych. Jednak to, czy uczeń lub klient skorzysta z mapy w danej sytuacji, zależy często od kreatywności i umiejętności specjalisty w projektowaniu, wykonywaniu i używaniu mapy odpowiedniej do poziomu umiejętności użytkownika. Materiały i projekt każdej mapy muszą być w stanie przekazać potrzebne informacje i być używane w taki sposób, aby użytkownicy rozumieli samą mapę, a co najważniejsze, byli w stanie zrozumieć relacje między mapą a otoczeniem.
Janet M. Barlow, Billie Louise Bentzen I Lukas Franck
ROZDZIAŁ 11 Środowiskowe ułatwienia dostępu dla uczniów z utratą wzroku
Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do kontaktu.
Fundacja Szansa dla Niewidomych