„Wielkie kompendium orientacji przestrzennej i dostępności dla osób niewidomych i słabowidzących”

Zadanie jest realizowane dzięki współfinansowaniu przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, kierunek pomocy „Zapewnienie osobom niepełnosprawnym dostępu do informacji”

Termin realizacji: 01.01.2022 – 31.12.2022

Opis i cel projektu

Celem projektu jest udostępnienie polskim naukowcom, rehabilitantom i niepełnosprawnym najbardziej aktualnych informacji w dziedzinie orientacji przestrzennej i dostępności poprzez wydanie w języku polskim 2-tomowego kompendium wiedzy „Foundations of Orientation and Mobility” (czarnodruk w nakładzie 250 egz. 2-tomowej książki oraz ebook), które ma decydujące znaczenie dla nowoczesnej rehabilitacji niewidomych i słabowidzących, ich emancypacji i integracji, w okresie I-XII 2022.

Na rzecz osób niewidomych i słabowidzących pracuje szerokie grono naukowców, rehabilitantów, nauczycieli, szkoleniowców, tyflopedagogów, doradców. Niestety na polskim rynku wydawniczym brakuje nowoczesnych podręczników czy kompleksowych kompendiów wiedzy, opracowanych przez wybitnych ekspertów z całego świata, które mogłyby służyć uzupełnieniu i zaktualizowaniu wiedzy polskich specjalistów. Przygotowując się do międzynarodowej konferencji International Mobility Conference (IMC), której Polska po raz pierwszy w historii będzie gospodarzem, a Fundacja Szansa dla Niewidomych organizatorem, postanowiliśmy udostępnić w języku polskim „Foundations of Orientation and Mobility”. Książka została wydana w USA, liczy dwa tomy i jest jedynym takim kompendium, stanowiącym zbiór wszystkich, najistotniejszych i najbardziej aktualnych informacji w dziedzinie orientacji przestrzennej i dostępności dla osób z dysfunkcją wzroku.

„Foundations of Orientation and Mobility” to swoista biblia dla tych, którzy zajmują się dziedziną orientacji przestrzennej osób niewidomych i słabowidzących, zarówno w kontekście teoretycznym, jak i praktycznym. Publikacja została wydana przez American Printing House for the Blind. Wydanie trzecie, które chcemy przetłumaczyć i opublikować, rozszerzone i wzbogacone o wiele treści, składa się z dwóch tomów.

Pierwszy w wersji oryginalnej zatytułowany „History and Theory” zawiera podstawową wiedzę z zakresu orientacji przestrzennej, w tym informacje o: percepcji, orientacji, słabym widzeniu, aspektach społeczno-psychologicznych. Znajdujemy tam także teorię nauczania w tej dziedzinie i rozdziały poświęcone najnowszej technologii wspomagającej (asystującej), pomocy psów przewodników, wszelkim urządzeniom pomagającym w orientacji przestrzennej i dostępności otoczenia. W sekcji dotyczącej profesjonalnych aspektów orientacji przestrzennej można znaleźć omówienie takich zagadnień jak:

• międzynarodowa historia tej dziedziny,
• planowanie programów nauczania,
• informacje nt. badań naukowych, ich wyników i przyszłych perspektyw.

Pierwszy tom dzieła ma 720 stron w języku angielskim.

Drugi tom publikacji nosi tytuł „Instructional Strategies and Practical Applications”. Tutaj znajdują się szczegółowe informacje dot. roli innych zmysłów w orientacji przestrzennej, nauczania wśród różnych grup wiekowych, a także różnych poziomów sprawności. Poruszono w nim także temat technologii i nowoczesnych rozwiązań. Drugi tom„Foundations of Orientation and Mobility” liczy 854 strony w języku angielskim.

Autorami dzieła są świetni specjaliści z tej dziedziny: Bruce B. Blasch, Richard L. Welsh, WilliamR. Wiener. Warto podkreślić, że są oni związani z International Mobility Conference, z którą nasza Fundacja w maju 2023 roku będzie organizować wspomnianą konferencję IMC. Wydamy to dzieło w języku polskim, w wersji czarnodrukowej i w formie e-booka. Wydrukujemy 250 egzemplarzy 2-tomowej książki w czarnodruku i udostępnimy online e-book, aby mogli z niego korzystać wszyscy zainteresowani efektywną rehabilitacją osób z niepełnosprawnością wzroku. Kompendium udostępnimy szkołom, ośrodkom szkolno-wychowawczym, uczelniom, organizacjom działającym dla OzN, rehabilitantom, jak również bibliotekom, co spowoduje, że każdy egzemplarz dotrze do szerokiego grona odbiorców i będą mogły z niego korzystać liczne osoby. E-book ułatwi dostęp do książki. W ramach zadania zorganizujemy konferencję z udziałem twórców dzieła i naukowców. Zaprosimy na nią 50 gości, specjalistów w tej dziedzinie.

Odbiorcami publikacji będą:

• odbiorcy książki w wersji drukowanej,
• odbiorcy, którzy skorzystają z wersji internetowej – e-booka.

Wśród nich będą:

• instruktorzy orientacji przestrzennej oraz osoby pragnące zdobyć i uzupełnić wiedzę w tej dziedzinie;
• szkoły i ośrodki, w których uczą się niewidomi lub słabowidzący uczniowie oraz pracuje kadra zaangażowana w proces edukacji osób z dysfunkcją wzroku;
• szerokie grono pedagogów, terapeutów, edukatorów, nauczycieli, m.in. pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznych oraz ośrodków szkolno-wychowawczych, szkół, uczelni;
• uniwersytety kształcące przyszłych tyflopedagogów i zrzeszające naukowców i wykładowców w danej dziedzinie;
• studenci pedagogiki, pedagogiki specjalnej, tyflopedagogiki;
• pracownicy organizacji OPP, działających w naszym środowisku;
• naukowcy, rehabilitanci, szkoleniowcy, specjaliści, eksperci ds. dostępności;
• pełnomocnicy ds. osób z niepełnosprawnościami;
• niewidomi i słabowidzący, nasi beneficjenci w różnych projektach rehabilitacyjnych;
• zainteresowani przedstawiciele mediów, dziennikarze,
• autorzy prac naukowych i popularnonaukowych w danej dziedzinie;
• osoby zainteresowane rehabilitacją osób z dysfunkcją wzroku oraz ci, którzy mają kontakt z niewidomymi i wykorzystują m.in. techniki edukacyjno-rehabilitacyjne dedykowane osobom z dysfunkcją wzroku;
• osoby zainteresowane działalnością na rzecz osób z niepełnosprawnością;
• osoby zainteresowane publikacją przybliżającą zagadnienia orientacji przestrzennej, mobilności, dostępności;
• rodziny i bliscy osób z dysfunkcją wzroku;
• biblioteki (miejskie, szkolne, uniwersyteckie).

Harmonogram realizacji

1. Działania organizacyjne związane z przygotowaniem książki do tłumaczenia – I-III 2022

2. Praca Komitetu Wydawniczego – II-XII 2022

3. Nadzór merytoryczny nad przygotowaniem i wydaniem publikacji – II-XI 2022

4. Działania promocyjno-informacyjne – III-XII 2022

5. Tłumaczenie na język polski, korekta pierwsza i druga, skład, opracowanie graficzne, wydanie książki w druku – III-IX 2022

6. Przygotowanie i udostępnienie e-booka – IX-X 2022

7. Konferencja merytoryczna związana z premierą publikacji – IX-XII 2022

8. Kolportaż, dystrybucja publikacji – IX-XII 2022

9. Audyt zewnętrzny projektu, rozliczenie i sprawozdanie projektu – XII 2022

Zapraszamy do zapoznania się z informacjami na temat publikacji

Dlaczego powstało tłumaczenie?

Przetłumaczenie i wydanie omawianego kompendium będzie miało znaczenie porównywalne do wydania encyklopedii, albo innych wielkich dzieł spisujących wiedzę w danej dziedzinie. Wpłynie na poziom nauczania orientacji przestrzennej niewidomych i słabowidzących oraz na poziom udostępniania obiektów wraz z ich otoczeniem. Wydanie kompendium w języku polskim niweluje barierę językową w dostępie do specjalistycznej wiedzy dot. rehabilitacji, sprzyja zwiększeniu kompetencji kadry nauczycielskiej oraz ekspertów w dziedzinie orientacji przestrzennej, którzy nie posługują się językiem angielskim, a także jest istotnym elementem w kształceniu nowych osób pragnących pracować z niewidomymi i słabowidzącymi. Zgłaszano niejednokrotnie problemy z dostępnością czy możliwością zakupienia publikacji od dystrybutorów zagranicznych, stąd decyzja o wydaniu i udostępnieniu jej w języku polskim.

Nad tłumaczeniem pracowali m.in.:

Wojciech Maj – ukończył Filologię Angielską na Uniwersytecie Śląskim, W 1983 r. został zaprzysiężony na Tłumacza Przysięgłego Języka Angielskiego (TP/1236/06). Przetłumaczył wiele programów do rozpoznawania druku, w tym pierwsze programy mobilne do rozpoznawania druku z pomocą telefonu komórkowego. Jest w gronie założycieli trzech działających w Polsce fundacji, zajmujących się sprawami osób niewidomych, w tym Regionalnej Fundacji Pomocy Niewidomym w Chorzowie i Fundacji na Rzecz Niewidomych i Słabowidzących „VEGA” w Kielcach. Jako konsultant uczestniczył w licznych działaniach Biura Pełnomocnika Rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego ds. Osób Niepełnosprawnych. Jest inicjatorem różnorodnych działań w dziedzinie udostępniania dóbr kultury osobom z niepełnosprawnością wzroku.

Eryk Zieliński – tłumacz języka angielskiego z ponad 30-letnimstażem. Historia edukacji: Prywatna brytyjska szkoła podstawowa w Kenii; Liceu mim. Mikołaja Kopernika w Warszawie; Wydział Nauk Ekonomicznych UW – Teoria ekonomii. Posiada ponad 30-letnie doświadczenie w tłumaczeniach pisemnych.

Milena Rot – Ukończyła studia licencjackie na Uniwersytecie Jana Kochanowskiego w Kielcach w zakresie filologii angielskiej o specjalności: translatoryka z językoznawstwem. Studia magisterskie kontynuowała na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II na tym samym kierunku. Następnie podjęła dalszą naukę na studiach podyplomowych z tłumaczeń konferencyjnych na Uniwersytecie SWPS, które ukończyła w roku 2019 z wynikiem bardzo dobrym. W Fundacji jest kierownikiem działu zagranicznego. Od kilku lat zaangażowana w przygotowania i rozwój Konferencji REHAFOR THE BLIND IN POLAND.

Korekta językowo-tłumaczeniowa:

Rafał Nowak

Korekta językowa:

Joanna Kalbarczyk

Nadzór merytoryczny nad przygotowaniem i wydaniem publikacji:

Marlena Kilian

Opracowanie przedmowy do wydania polskiego:

Marek Kalbarczyk

Spis treści

TOM 1

Część pierwsza: Systemy ludzkie

ROZDZIAŁ 1 Postrzeganie do ruchu i ruch do postrzegania: kontrola lokomocji przez uczniów z utratą wzroku

David A. Guth, John J. Rieser i Daniel H. Ashmead

ROZDZIAŁ 2 Ustanawianie i utrzymywanie orientacji dla mobilności

Richard G. Long i Nicholas A. Giudice

ROZDZIAŁ 3 Słabowzroczność a orientacja i mobilność

Duane R. Geruschat i Audrey J. Smith

ROZDZIAŁ 4 Słuch dla uczniów z utratą wzroku

Gary D. Lawson i William R. Wiener

ROZDZIAŁ 5 Kinezjologia i funkcjonowanie sensomotoryczne dla uczniów z utratą wzroku

Sandra Rosen

ROZDZIAŁ 6 Psychospołeczne wymiary orientacji i mobilności

Richard L. Welsh

ROZDZIAŁ 7 Teorie uczenia się i metodologie nauczania dla orientacji i mobilności

William H. Jacobson i Robert H. Bradley

Część druga: Systemy mobilności i adaptacje

ROZDZIAŁ 8 Technologia adaptacyjna dla orientacji i mobilności

Daniel L. Smith i William M. Penrod

ROZDZIAŁ 9 Psy przewodnicy dla orientacji i mobilności

Lukas Franck, Rodney Haneline, Alan Brooks i Robert Whitstock

ROZDZIAŁ 10 Pomoce orientacyjne dla uczniów z utratą wzroku

Billie Louise Bentzen i James Robert Marston

ROZDZIAŁ 11 Środowiskowe ułatwienia dostępu dla uczniów z utratą wzroku

Janet M. Barlow, Billie Louise Bentzen i Lukas Franck

Część trzecia: Zawód Orientacja i Mobilność oraz jego rozwój

ROZDZIAŁ 12 Administracja, ocena i planowanie programów dla usług orientacji i mobilności

Michael J. Bina, Brenda J. Naimy, Diane L. Fazzi i Robert J. Crouse

ROZDZIAŁ 13 Pomysłodawcy szkolenia orientacji i mobilności

C. Warren Bledsoe

ROZDZIAŁ 14 Historia i rozwój zawodu orientacja i mobilność

William R. Wiener i Eileen Siffermann

ROZDZIAŁ 15 Rozwój zawodu orientacja i mobilność na świecie

Nurit Neustadt-Noy i Steven J. Lagrow

ROZDZIAŁ 16 Badania naukowe a specjalista orientacji i mobilności

Robert S. Wall Emerson i William R. De l’Aune

TOM 2

Część Pierwsza: Wykorzystanie zmysłów a funkcjonowanie psychospołeczne

ROZDZIAŁ1: Doskonalenie percepcji dla celów orientacji przestrzennej i poruszania się

Stephen J. Lagrow

ROZDZIAŁ 2: Doskonalenie orientacji osób z niepełnosprawnością wzroku

Laura Bozman i Robert mcculley

ROZDZIAŁ 3: Doskonalenie używania słabowidzenia do celów orientacji i poruszania się

Duane R. Geruschat i Audrey J. Smith

ROZDZIAŁ 4: Doskonalenie używania słuchu do celów orientacji i poruszania się

Gary D. Lawson i William R. Wiener

ROZDZIAŁ 5: Doskonalenie funkcjonowania sensomotorycznego do celów orientacji i mobilności

Sandra Rosen

ROZDZIAŁ 6: Doskonalenie funkcjonowania psychospołecznego do celów orientacji przestrzennej i samodzielnego poruszania się

Richard L. Welsh

Część Druga: Szkolenie dostosowane do wieku klienta

ROZDZIAŁ 7: Uczenie orientacji przestrzennej i mobilności w okresie wczesnego dzieciństwa

Annette C. Skellenger i Wendy K. Sapp

ROZDZIAŁ 8: Uczenie orientacji przestrzennej i mobilności dzieci w wieku szkolnym

Diane L. Fazzi i Brenda J. Naimy

ROZDZIAŁ 9: Uczenie orientacji przestrzennej i mobilności dorosłych

Richard L. Welsh

ROZDZIAŁ  10: Nauczanie orientacji i mobilności dla osób starszych

Nora Griffin-Shirley i Richard L. Welsh

Część trzecia: Adapted Tools and Complex Environments.

ROZDZIAŁ 11: Nauczanie wykorzystania pomocy orientacyjnych w orientacji przestrzennej i poruszaniu się

Billie Louise Bentzen i James Robert Marston

ROZDZIAŁ 12: Nauczanie podróżowania na złożonych skrzyżowaniach

Janet M. Barlow, Billie Louise Bentzen, Dona Sauerburger i Lukas Franck

ROZDZIAŁ 13: Nauczanie wykorzystania systemów transportowych w orientacji i poruszaniu się

Bonnie Dodson-Burk, Laura Park-Leach i Linda Myers

ROZDZIAŁ 14: Nauczanie korzystania z elektronicznych urządzeń wspomagających podróżowanie i elektronicznych urządzeń wspomagających orientację

William M. Penrod, Daniel L. Smith, Rodney Haneline i Michael P. Corbett

ROZDZIAŁ 15: Nauczanie orientacji i mobilności w niekorzystnych warunkach pogodowych

Julie-Anne Couturier i Agathe Ratelle

ROZDZIAŁ 16: Pies przewodnik i specjalista O&M

Lukas Franck, Rodney Haneline, i Alan Brooks

CZĘŚĆ CZWARTA: Orientacja i mobilność a różne niepełnosprawności

ROZDZIAŁ 17:  Nauczanie orientacji i poruszania się uczniów z ubytkiem wzroku i słuchu

Dennis Lolli, Dona Sauerburger i Eugene A. Bourquin

ROZDZIAŁ 18: Nauczanie orientacji i mobilności uczniów z dysfunkcjami wzrokowymi, fizycznymi i zdrowotnymi

Sandra Rosen i James S. Crawford

ROZDZIAŁ 19: Nauczanie orientacji i poruszania się uczniów z dysfunkcjami poznawczymi i ubytkiem wzroku

Grace Ambrose-Zaken, Colleen Rae Calhoon i James R. Keim

Rozdział 20: Nauczanie orientacji i poruszania się uczniów z korowymi zaburzeniami widzenia

Krystyna Roman-Lantzy

ROZDZIAŁ  21: Instruktaż podróżowania dla osób z niepełnosprawnościami innymi niż wzrokowe

Bruce B. Blasch, William R. Wiener, Patricia J. Voorhees, Barbara Minick i Jay Furlong

Nad projektem i publikacją czuwają:

Malwina Wysocka-Dziuba – Prezes Zarządu FSN. Absolwentka studiów magisterskich w SGH, studiów
podyplomowych „Zarządzanie i ewaluacja projektów współfinansowanych z UE” (Wydz. Zarządzania UW) oraz „Akademia Ewaluacji Programów Rozwoju Społeczno-Gospodarczego” (EUROREG UW). Doświadczona koordynatorka i realizatorka projektów badawczych, szkoleniowych, społecznych, wydawniczych i innych (m.in. zgodnie z metodologią PRINCE2). Od kilku lat z powodzeniem współpracuje z MKiDN w zakresie realizacji i rozliczania projektów wydawniczych. Odznaczona Brązowym Krzyżem Zasługi za pracę na rzecz osób z niepełnosprawnością wzroku.

Marek Kalbarczyk – Przewodniczący Rady Fundatorów FSN, Założyciel FSN, absolwent Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW, prekursor tyfloinformatyki na polskim rynku, twórca pierwszego w kraju syntezatora mowy dla niewidomych, jeden z inicjatorów procesu emancypacji środowiska niewidomych, autor poradników, książek beletrystycznych (52 autorskich tytułów), inicjator inicjatywy wykorzystywania technologii, muzyki, literatury i krajoznawstwa dla realizacji nowoczesnej rehabilitacji niewidomych. Odznaczony m.in. Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Wybrane fragmenty

Wszystkich zainteresowanych zapraszamy do kontaktu.

Fundacja Szansa dla Niewidomych